Jak wynika z rejestru małych instytucji płatniczych, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego, w ostatnim kwartale minionego roku nie pojawiła się w nim żadna nowa firma. I nie byłoby w tym nic specjalnie dziwnego, gdyby nie fakt, że w tym samym okresie z listy wykreślono 12 podmiotów, a od początku 2023 roku – już 24. Stanowi to więcej niż połowę wszystkich wykreśleń, bowiem od uruchomienia rejestru w 2018 r. wykreślono z niego 46 firm. Obecnie lista liczy 227 wpisów. Stąd wynika, że tylko 181 podmiotów ma aktywny status MIP.
Co ciekawe większość ubiegłorocznych decyzji o wykreśleniu nadzór podjął na podstawie wniosków samych zainteresowanych. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, a winą za to obarczają nowelizację kilku ustaw, w tym o usługach płatniczych, zwaną potocznie "warzywniakiem". Przyjęte w połowie ubiegłego roku prawo stawia MIP-om znacznie wyższe wymogi, zarówno na etapie starania się o rejestrację przez KNF, jak i już po jej otrzymaniu. Przykładowo, jak wylicza Mikołaj Cegłowski, radca prawny z kancelarii DLK Legal, MIP-y muszą załączyć do wniosku m.in. program działalności wraz z planem finansowym oraz procedurę zarządzania ryzykiem, czego wcześniej od nich nie wymagano.
Ważne, że jednocześnie podmioty, które w rejestrze MIP-ów znalazły się przed wejściem w życie nowych przepisów, zostały zobowiązane do przekazania dokumentów przed końcem października. Przedstawiciel DLK Legal podejrzewa więc, że niektóre firmy chciały uniknąć ponoszenia kosztów związanych z wypełnieniem ustawowych obowiązków. Zwłaszcza, jeśli nie świadczyły usług płatniczych i posiadanie statusu MIP nie miało dla nich kluczowego znaczenia.
Do nowych przyczyn, motywujących MIP-y do rezygnacji z takiego statusu, dochodzą te, które istniały już przed wejściem w życie "warzywniaka". Michał Mostowik z Deloitte Legal wymienia tu m.in. przejście na pełną licencję tzw. dużej, krajowej instytucji płatniczej. W ostatnim czasie dotyczyło to na przykład spółki Allegro Finance.
Mała instytucja płatnicza to nowy rodzaj firmy wprowadzony do polskiego prawa przez nowelizację ustawy o usługach płatniczych. Znalezienie się na liście MIP wciąż jest o wiele prostsze niż zdobycie licencji tzw. dużej, krajowej instytucji płatniczej. Dlatego wiele fintechów stara się o wejście na listę prowadzoną przez KNF, by móc przetestować swoje nowe usługi. MIP-y od początku mają jednak pewne ograniczenia. Na przykład mogą działać tylko na krajowym rynku, a do tego mają limit obrotów, które nie mogą przekraczać 1,5 mln euro miesięcznie.
