Branża pożyczkowa, w ramach samoregulacji, opracowała zasady, którymi powinny kierować się instytucje pożyczkowe przy oferowaniu klientom usług dodatkowych (tzw. VAS). Przyjęty wczoraj dokument "Dobre Praktyki w zakresie Dystrybucji Usług przez Instytucje Pożyczkowe" został opracowany przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych w Polsce (ZPF), pod auspicjami KNF. Do prac na projektem zaproszone były wszystkie instytucje pożyczkowe działające na polskim rynku, również niezrzeszone w ZPF, a w skład grupy roboczej weszło 40 podmiotów.
Celem samoregulacji jest zapobieganie sytuacjom, w których instytucje pożyczkowe sprzedają klientom usługi dodatkowe niedopasowane do ich potrzeb. Chodzi o takie dodatki do pożyczek, jak np. ubezpieczenia, abonamenty medyczne, pakiety assistance czy kursy językowe. W dokumencie zawarto dobre praktyki odnoszące się do różnych obszarów współpracy pożyczkodawców z klientami w zakresie oferowania VAS-ów – zarówno przy samym zawieraniu umowy, jak i obsługi posprzedażowej.
Sprecyzowano m.in. zakres obligatoryjnych informacji, które konsument powinien otrzymać przed podjęciem decyzji o zakupie dodatkowej usługi, określono procedury mające zapobiegać dystrybucji usług niedostoswanych do indywidualnych potrzeb klienta, a także zawarto zapisy dotyczące odstąpienia od umowy dodatkowej wraz z procedurą przypomnienia o tym uprawnieniu po zawarciu umowy. W dokumencie pochylono się także nad obsługą posprzedażową, wsparciem klienta i procedurami reklamacyjnymi.
Podkreślono też kwestię dobrowolności nabywania usługi – jak wskazano, konsument powinien samodzielnie podejmować decyzję o zakupie usługi, a jej nabycie nie powinno być w żadnym wypadku warunkiem uzyskania kredytu konsumenckiego czy uzyskania go na określonych warunkach. Treść umowy o VAS nie może być też integralną częścią umowy kredytowej.
Każda instytucja pożyczkowa może teraz dobrowolnie złożyć deklarację przyjęcia dobrych praktyk. Oświadczenie takie prześle do ZPF, a następnie będzie mogła zamieścić taką informację na swoich stronach internetowych.
Jak wspomniałam, dobre praktyki powstały w ramach współpracy ZPF i instytucji pożyczkowych, przy wsparciu nadzorcy rynku. Zresztą KNF nie tylko czuwał nad powstającym dokumentem, ale i do jego stworzenia branżę zachęcał. Jak pisaliśmy w artykule KNF wzywa pożyczkodawców do samoregulacji. Mają uporządkować sprzedaż usług dodatkowych, nadzór sygnalizował pożyczkodawcom, że dostrzega nieprawidłowości w oferowaniu usług dodatkowych i oczekuje od nich samoregulacji. Do wzmożenia aktywności instytucji pożyczkowych w zakresie oferowania VAS-ów doszło m.in. w związku z wejściem w życie tzw. ustawy antylichwiarskiej, która poprzez wprowadzenie ograniczeń w zakresie pozaodsetkowych kosztów kredytu negatywnie wpłynęła na rentowność biznesu pożyczkowego. Sprzedaż dodatkowych usług przy okazji udzielania pożyczki stała się okazją do generowania dodatkowego zysku, co niektórych zmotywowało do oferowania ich w sposób nieetyczny.
