Felietonem Marty Życińskiej rozpoczynamy cashlessowy Pride Week. Już w ten czwartek publikacja Rankingu instytucji finansowych dbających o równość zawodową i społeczną osób LGBT+
W pracy spędzamy średnio połowę życia. Wyobraźmy sobie, że przez ten czas nie możemy swobodnie mówić o tych, których kochamy i z którymi dzielimy troski oraz wspólne marzenia. Co więcej, nie czujemy się komfortowo, gdy ktoś zapyta nas "co robił_ś w weekend", "z kim spędził_ś święta?". Przy każdym pytaniu szukamy małych kłamstewek, aby wybrnąć z sytuacji.
Brzmi nieprawdopodobnie? Raport Sytuacja społeczna osób LGBT+ w Polsce pokazuje, że większość osób nieheteroseksualnych nie przyznaje się do swojej orientacji seksualnej w miejscach pracy. Wśród wszystkich odpowiadających, ukrywanie tożsamości wobec współpracowników zadeklarowało 49,6 proc. badanych, wobec przełożonych ponad 70 proc. Średnio co dziesiąta osoba społeczności LGBT+ przyznała, że w ciągu ostatnich 3 lat doświadczyła gorszego traktowania w pracy ze względu na swoją tożsamość płciową lub orientację seksualną.
Tak jak szkoła i dom rodzinny kształtują światopogląd dzieci, tak miejsca pracy, polityka przedsiębiorstwa i kultura organizacji wpływają na postawy pracowników – i to nie tylko wtedy, kiedy spędzają czas w biurze. Wiele zachowań, które tolerujemy lub upowszechniamy w pracy przekłada się na to, co robimy "po godzinach" i jak czujemy się po wyjściu z biura. Biznes ma wpływ na światopogląd i może być liderem zmian społecznych – również w obszarze promowania różnorodności, czyli szacunku do drugiego człowieka, bez względu na jego orientację seksualną, tożsamość, płeć, wiek, czy zajmowane stanowisko. 55 proc. respondentów, którzy wzięli udział w badaniu Kantar uważa, że firmy mogą zrobić więcej w kwestii rozwiązywania problemów społecznych niż rząd. Na naszych barkach, liderów firm, spoczywa zatem duża odpowiedzialność – nie tylko za wyniki finansowe i biznesowe organizacji, ale również za to, jakie tworzymy środowisko pracy.
Odpowiedzialne firmy w teorii, a jak wygląda praktyka?
Tylko 28 proc. badanych przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego zadeklarowało, że w miejscu pracy mogło mówić o swoim życiu prywatnym równie swobodnie jak osoby heteroseksualne lub cispłciowe. Tymczasem hołdowanie takim wartościom jak równość społeczna, tolerancja i szacunek do każdego pracownika – bez względu na różnice seksualne, płciowe i nie tylko – deklaruje zdecydowana większość organizacji. Czy to oznacza, że wiele z tych założeń to tylko wpisane w wewnętrzne regulacje puste frazesy? A może niedoścignione jeszcze cele? W praktyce, środowisko pracy może wyglądać zupełnie inaczej, a "przyjazna firma" dla osób LGBT+ może być miejscem, gdzie czują się dyskryminowani lub wykluczeni.
Trudno nam wyobrazić sobie, że w odpowiedzialnych firmach na kwestie awansu, podwyżki, czy premii może wpłynąć jakikolwiek inny czynnik niż kompetencje, umiejętności i wyniki zawodowe pracownika. Liderzy i liderki mają wpływ na politykę organizacji i jej wewnętrzne regulacje – mogą kształtować równe, sprawiedliwe i inkluzyjne zasady promujące te wartości i postawy. Tymczasem, jak pokazuje badanie Antal, około 1/5 respondentów stwierdza, że w ich organizacjach nie ma określonych sformalizowanych zasad dotyczących różnorodności. Kolejne 24 proc. ankietowanych nie wie o ich funkcjonowaniu. To ogromna strata dla takich podmiotów ze względu na potencjalne ryzyko wystąpienia dyskryminujących zachowań, które mogą podważyć wiarygodność firmy i wpłynąć na postrzeganie jej przez pracowników i konsumentów.
Istotnym czynnikiem jest również kultura i atmosfera w pracy, którą kształtują także pracownicy poprzez swoje rozmowy kuluarowe, opinie, światopoglądy. Wiele dyskryminujących zachowań może być inicjowanych nieświadomie i wynika np. ze stereotypów oraz utartych kulturowo i społecznie uprzedzeń. W badaniu Kantar, co piąty respondent przyznał, że dostrzega przejawy dyskryminacji ze względu na płeć w miejscu pracy. 58 proc. ankietowanych twierdzi, że płeć ma wpływ na możliwość awansu w finansach. 68 proc. uczestniczek badania "30% Club" przyznało, że w swojej dotychczasowej pracy zetknęło się z komentarzami dotyczącymi ich wyglądu. Mądra polityka zatrudnienia pozwala już na etapie rekrutacji dobierać do organizacji osoby, które wyznają podobne wartości, co może zminimalizować wystąpienie nieświadomych i nieintencyjnych zachowań dyskryminujących.
Zmiany zaczynają się na własnym podwórku
W 2022 r. Mastercard przeprowadził badanie "True Name", aby zebrać doświadczenia osób identyfikujących się jako niebinarne płciowo. Wyniki naszego badania pokazały, że 43 proc. Polaków woli pracować w firmie, w której akceptowane są osoby niebinarne. 55 proc. wszystkich konsumentów uważa natomiast, że ważne jest, aby firmy i organizacje zwracały się do nich w sposób szanujący ich tożsamość. 34 proc. osób niebinarnych uważa natomiast za irytujące, gdy ich płeć jest podana na dowodzie osobistym czy karcie płatniczej. Podeszliśmy do tej kwestii odpowiedzialnie i choć nie mamy wpływu na regulacje urzędowe, to mamy wpływ na to, jak wyglądają karty płatnicze naszych klientów. Dlatego, w 2022 r. wprowadziliśmy funkcję True Name, dzięki której użytkownik może umieścić na swojej karcie płatniczej wybrane przez siebie imię.
Idealne miejsce pracy nie istnieje, tak jak nie istnieje idealny świat. W Mastercard wierzymy jednak, że tworzymy środowisko pracy, w którym każdy może być sobą oraz ma równe szanse i możliwości ku temu, aby uwolnić swój potencjał. 88 proc. pracowników Mastercard uważa, że w organizacji wszyscy traktowani są równo i każdy bez względu na różnice, ma szansę odnieść sukces. Od dawna jako firma wspieramy i promujemy również prawa osób LGBT+ na całym świecie. Jesteśmy jedną z 14 firm, które utworzyły Open For Business – nieformalną organizację wspierającą osoby LGBT+. Ponadto, inicjujemy wiele działań wewnętrznych adresowanych do środowisk mniejszościowych, jak np. program Letters to my Younger Self – cykl osobistych opowieści od pracowników LGBT+ dla młodszych, aby mogli porozmawiać o odporności i radzeniu sobie z mogącymi spotkać ich w życiu trudnymi sytuacjami.
Nasze praktyki zostały zauważone. W 2022 roku Mastercard został uznany przez Stonewall za Top 100 Employer for LGBTQIA+ people. Organizacja DiversityInc uplasowała Mastercard na pierwszym miejscu w rankingu 50 najlepszych firm pod względem różnorodności, doceniając nasze wysiłki na rzecz zapewnienia równych szans i możliwości oraz działań na rzecz zwiększenia innowacyjności i wpływu.
Fot. Gerd Altmann /pixabay.com/
