Z badania wynika, że choć transakcje gotówkowe należą do najtańszych, to ze względu na dużą liczbę kosztują gospodarkę prawie 18 mld zł rocznie
Pod koniec grudnia ubiegłego roku w serwisie Cashless mogliście przeczytać tekst o badaniu, jakie przeprowadził Narodowy Bank Polski, a które dotyczyło kosztów różnych instrumentów płatniczych. Artykuł dostępny jest tutaj. Powstał on w oparciu o informacje nieoficjalne. Dziś NBP opublikował raport z opisanego wówczas badania, który potwierdza większość wniosków zawartych w artykule Cashless. W opublikowanej właśnie wersji raportu zmieniły się jednak w porównaniu z grudniową wersją niektóre liczby.
Jak wynika z informacji NBP towarzyszącej opublikowanemu teraz raportowi, całkowite koszty społeczne płatności detalicznych w Polsce wyniosły w 2015 roku 24,1 mld zł, czyli ok. 1,34 proc. PKB. Najwięcej z tego pochłonęła obsługa gotówki – 17,6 mld zł. Koszt kart debetowych wyniósł 3,7 mld zł a przelewów międzybankowych – 1,8 mld zł. Sumaryczne koszty pozostałych instrumentów płatniczych (kart kredytowych, poleceń zapłaty czy płatności mobilnych) wyniosły ok. 1 mld zł, czyli ok. 0,05 proc. PKB.
Jeśli chodzi o koszt pojedynczej transakcji płatniczej, to najtańszym instrumentem okazuje się być przelew – kosztuje średnio 74 grosze. Na drugim miejscu znalazła się gotówka. Swoją wysoką pozycję w tym zestawieniu zawdzięcza dużej liczbie transakcji. Jedna kosztuje średnio 1,49 zł. Koszt transakcji przy wykorzystaniu karty debetowej oszacowano na 1,67 zł, a kredytowej – na 2,24 zł.
Najbardziej kosztowne były metody płatności w niewielkim stopniu wykorzystywane w Polsce, tj. polecenie zapłaty oraz płatności mobilne, które w roku 2015 dopiero zdobywały popularność. Koszty w przypadku innowacyjnych metod, takich jak płatności mobilne i natychmiastowe, mogą być mniejsze, w sytuacji gdy dane rozwiązanie stanie się bardziej powszechne.
NBP podkreśla, że badanie objęło 2015 rok. Od tego czasu uległa zmianie całkowita liczba oraz struktura transakcji dokonywanych przy użyciu poszczególnych instrumentów płatniczych, co przekładałoby się również na zmianę wysokości kosztów. NBP planuje powtórzenie badania dla późniejszego roku bazowego, co pozwoli poznać kierunki rozwoju systemu płatniczego w tym uwzględnić rozwój innowacji płatniczych oraz wpływ regulacji prawnych na ten rynek. Raport NBP dostępny jest tutaj.
