Narodowy Bank Polski zaktualizował badanie na temat zwyczajów płatniczych Polaków, przedstawione pierwotnie wiosną bieżącego roku. Z nowej publikacji wynika, że w 2020 r. z gotówki skorzystało ok. 98 proc. badanych, ale tylko dla 17 proc. z nich była ona jedynym instrumentem płatniczym. W tym samym czasie z bezgotówkowych narzędzi skorzystało 83 proc. ankietowanych, w tym przede wszystkim z kart – 82 proc.
Co ciekawe jednak, na pytanie o najczęściej wykorzystywane instrumenty płatnicze respondenci odpowiadali, że są to karty – 47 proc. (gotówka – 33 proc.). Karty zbliżeniowe zostały także uznane za najszybsze instrumenty płatnicze w sklepach stacjonarnych przez 94 proc. badanych. Z kolei w internecie najszybciej płaci się kodami, co prawdopodobnie oznacza, że chodzi o system Blik. Taką odpowiedź wybrało 88 proc. respondentów.
Z publikacji banku centralnego wynika, że gotówka straciła już pozycję dominującą w płatnościach detalicznych. Za jej pomocą zrealizowano 46 proc. liczby oraz 29 proc. wartości transakcji (instrumentami bezgotówkowymi odpowiednio 54 proc. i 71 proc.). Negatywny dla gotówki trend trwa od co najmniej 2011 r., gdy odpowiadała ona za 82 proc. liczby i 64 proc. wartości transakcji detalicznych. W 2016 r. było to odpowiednio 54 proc. i 41 proc. W środowisku e-commerce dominacja narzędzi bezgotówkowych jest widoczna jeszcze bardziej – w tym wypadku odpowiadały one w 2020 r. za 98 proc. transakcji zarówno pod względem liczby jak i wartości.
Analiza NBP pokazuje także zmiany, jakie zaszły w sposobie korzystania z płatności w trakcie pandemii COVID. 8 proc. respondentów wskazało, że w jej wyniku miało problemy z zapłaceniem banknotami lub monetami. Jednocześnie jednak aż 27 proc. transakcji gotówkowych zostało zrealizowanych przez posiadaczy kart w miejscach, w których nie mogli zapłacić bezgotówkowo, bo nie było tam terminala. NBP podkreśla także, że 49 proc. transakcji gotówkowych została zrealizowana przez posiadaczy kart w miejscach gdzie terminal był, co ma dowodzić tego, że „kartowcy” lubią korzystać z gotówki.
Badanie pokazuje ponadto, że rachunek bankowy posiadało 88,5 proc. Polaków w wieku powyżej 15 lat. A ci, którzy go nie posiadali, to osoby z gorszym wykształceniem lub w ogóle bez ukończonej szkoły – osoby takie stanowiły 55 proc. wszystkich respondentów nieposiadających konta. Najwięcej osób korzystało z konta za pośrednictwem strony internetowej 82 proc., oddziałów – 75 proc., aplikacji mobilnych – 59 proc. a przez telefon – 45 proc. Kartę płatniczą posiadało 82 proc. badanych.
